Ku globalnej ochronie wiedzy tradycyjnej. Prawo w interakcji z rynkiem i kulturą.

Informacje na temat Ku globalnej ochronie wiedzy tradycyjnej. Prawo w interakcji z rynkiem i kulturą

Autor: Iwona B. Mika

Międzynarodowa kariera wiedzy tradycyjnej jako takiej, bez ścisłego jej wiązania z zasobami genetycznymi, spychającymi ją na drugi plan, jako potencjalnego przedmiotu ochrony prawa własności intelektualnej, zaczęła się stosunkowo niedawno. W związku z tym nadal pozostaje ona jeszcze zjawiskiem nierozpoznanym. Wątpliwości dotyczące sposobu jej rozumienia, brak lub fragmentaryczność regulacji prawnych jej poświęconych, które nie radzą sobie z działaniami wymierzonymi przeciwko niej, a także wiążące się z tym poszukiwanie instrumentów prawnych, które mogłyby zapewnić jej skuteczną ochronę, nie sprzyjają eliminacji z rynku działań kwalifikowanych jako akty biopiractwa. Postrzegana przez różne gałęzie przemysłu jako dobro bez właściciela, po które można sięgać swobodnie, by zapewnić sobie łatwy i nierzadko znaczny zysk, jest eksploatowana często bez zważania na interesy jej twórców. Stanowi to zagrożenie nie tylko dla nich, lecz – w szerszej perspektywie – także i dla światowego dziedzictwa kulturowego.

Nie budzi więc zdziwienia okoliczność wzrostu zainteresowania organizacji międzynarodowych wiedzą tradycyjną, w tym podjęcia przez Światową Organizację Własności Intelektualnej prac nad międzynarodową regulacją mającą zapewnić jej ochronę. Książka stanowi przede wszystkim próbę odpowiedzi na pytanie, czy potrzebna jest globalna ochrona wiedzy tradycyjnej per se oraz jakie rozwiązania prawne mogłyby służyć temu celowi. Przedstawiono w niej m.in. pojęcie wiedzy tradycyjnej, ewolucję ponadkrajowych trendów w zakresie sposobów jej ochrony, a także omówiono zagadnienie kryteriów, drogi i czasu jej ochrony oraz beneficjentów ochrony wiedzy tradycyjnej i ich praw.

Spis treści

Wykaz akronimów i skrótów

Wprowadzenie

Rozdział I  Wiedza tradycyjna – teraźniejszość a potrzeba globalnej ochrony

1. Uwagi wstępne

2. Brak jedności w postrzeganiu dobra określanego mianem „wiedzy tradycyjnej”

3. Brak albo fragmentaryczność oraz ograniczony zasięg obowiązywania krajowych regulacji prawnych dotyczących wiedzy tradycyjnej

4. Ograniczona przydatność obowiązujących regulacji dotyczących własności intelektualnej dla ochrony wiedzy tradycyjnej

5. Biopiractwo

6. Podsumowanie

Rozdział II Pojęcie wiedzy tradycyjnej

1. Uwagi wstępne

2. Wąskie oraz szerokie ujęcie wiedzy tradycyjnej

3. Istotne cechy wiedzy tradycyjnej

3.1. Wiedza tradycyjna – jej przedmiot i natura

3.2. Kolektywny charakter

3.3. Tradycyjny charakter

3.4. Międzypokoleniowy charakter

3.5. Dynamiczny charakter

3.6. Szeroki zakres zastosowania

4. Podsumowanie

Rozdział III Pozycja wiedzy tradycyjnej na arenie międzynarodowej – aktualny stan prawny

1. Uwagi wstępne

2. Regulacje międzynarodowe

2.1. Konwencja o różnorodności biologicznej

2.1.1. Uchwalenie i wejście w życie konwencji

2.1.2. Cele konwencji

2.1.3. Podstawowe zasady konwencji

2.1.4. Wiedza tradycyjna w Konwencji o różnorodności biologicznej

2.1.5. Zastosowanie Konwencji o różnorodności biologicznej do ochrony wiedzy tradycyjnej w praktyce – przypadek „Pelargonium sidoides oraz Pelargonium reniforme”

2.2. Protokół z Nagoi

2.2.1. Uchwalenie i wejście w życie protokołu z Nagoi

2.2.2. Cel protokołu z Nagoi

2.2.3. Wiedza tradycyjna w protokole z Nagoi – podstawowe zasady

2.2.4. System wymiany informacji

2.3. Międzynarodowy traktat o zasobach genetycznych roślin dla wyżywienia i rolnictwa

2.3.1. Uchwalenie i wejście w życie traktatu

2.3.2. Cele traktatu

2.3.3. Podstawowe zasady traktatu

2.3.4. Wiedza tradycyjna w traktacie

2.4. Porozumienie TRIPS

2.4.1. Uchwalenie i wejście w życie porozumienia TRIPS

2.4.2. Cele porozumienia TRIPS

2.4.3. Wiedza tradycyjna w porozumieniu TRIPS

2.4.4. Relacja pomiędzy porozumieniem TRIPS a Konwencją o różnorodności biologicznej

2.4.5. Wymóg ujawnienia

3. Prawo Unii Europejskiej. Rozporządzenie nr 511/2014

3.1. Zakres zastosowania

3.2. Wiedza tradycyjna w rozporządzeniu nr 511/2014

4. Regulacje regionalne

4.1. Pakt Andyjskiej Integracji Subregionalnej

4.1.1. Decyzja nr 391

4.1.2. Decyzja nr 486

4.2. Protokół ARIPO

4.3. Afrykańskie prawo modelowe

4.4. Modelowe prawo dla Oceanii

5. Podsumowanie

Rozdział IV Wiedza tradycyjna na drodze ku jej globalnej ochronie jako tworu niematerialnego z obszaru własności intelektualnej

1. Uwagi wstępne

1.1. Kompetencja Światowej Organizacji Własności Intelektualnej w zakresie normowania wiedzy tradycyjnej

1.2. Kształt ochrony – podstawowe problemy

1.3. Podsumowanie

2. Cele ochrony wiedzy tradycyjnej

2.1. Uwagi ogólne

2.2. Wartości chronione

2.3. Podsumowanie

3. Podstawowe pojęcia

3.1. Uwagi ogólne

3.2. Wiedza tradycyjna

3.2.1. Uwagi wprowadzające

3.2.2. Konstytutywne wyróżniki wiedzy tradycyjnej

3.2.3. Pomocnicze wyróżniki wiedzy tradycyjnej

3.3. Beneficjent ochrony

3.3.1. Uwagi wprowadzające

3.3.2. Ludność (wspólnota) autochtoniczna

3.3.3. Wspólnota lokalna

3.3.4. Narody i państwa

3.3.5. Inne podmioty

3.4. Podsumowanie

4. Podstawowe standardy ochrony wiedzy tradycyjnej

4.1. Uwagi ogólne

4.2. Zdolność ochronna wiedzy tradycyjnej

4.2.1. Uwagi wprowadzające

4.2.2. Cechy wiedzy tradycyjnej warunkujące przyznanie jej ochrony

4.2.3. Cechy wiedzy tradycyjnej wykluczające możliwość przyznania jej ochrony

4.3. Powstanie ochrony wiedzy tradycyjnej

4.3.1. Uwagi wprowadzające

4.3.2. Automatyzm w uzyskiwaniu ochrony

4.3.3. Automatyzm a ewidencjonowanie wiedzy tradycyjnej

4.4. Zakres ochrony

4.4.1. Uwagi wprowadzające

4.4.2. Prawa wyłączne do wiedzy tradycyjnej

4.4.3. Zasada uprzedniej świadomej zgody oraz słusznego i sprawiedliwego podziału korzyści (mechanizm ABS)

4.4.4. Formy ograniczeń ochrony wiedzy tradycyjnej

4.4.5. Czasowe granice ochrony wiedzy tradycyjnej

4.5. Podsumowanie

5. Narzędzia wspomagające walkę z naruszeniami wiedzy tradycyjnej

5.1. Uwagi ogólne

5.2. Wymóg ujawnienia wiedzy tradycyjnej

5.2.1. Uwagi wprowadzające

5.2.2. Ewolucja wymogu ujawnienia

5.2.3. Charakter wymogu ujawnienia

5.2.4. Informacje podlegające ujawnieniu

5.2.5. Podmiot zobowiązany do ujawnienia informacji

5.2.6. Rodzaje postępowań z wymogiem ujawnienia

5.2.7. Procedura ujawnienia – wybrane zagadnienia

5.3. Bazy danych wiedzy tradycyjnej

5.4. Podsumowanie

6. Środki ochrony wiedzy tradycyjnej

Zakończenie

Bibliografia

Literatura

Źródła internetowe

Strony internetowe

Dokumenty i decyzje

1. EPO

2. Konferencja Stron Konwencji o różnorodności biologicznej

3. ŚOWI

4. WTO

5. Inne

Wykaz aktów prawnych i projektów aktów prawnych

Wykaz orzecznictwa