Status zatok historycznych. Studium prawnomiędzynarodowe

Autor: Tomasz Kamiński

Szeroko merytorycznie i trafnie metodycznie ujęte propozycje spektrum badań podjętych przez autora monografii o zatokach historycznych cechuje godne uwagi nowatorstwo ujęcia wyrażające także szersze kwestie prawne niż tylko te partykularne morskie. […] Takie wielostronne postrzeganie zagadnień prawa międzynarodowego jest preferowane ostatnio między innymi przez American Society of International Law – jako dające możliwości: „…see around the corner – to understand where the law is headed, what enforcement trends are, where surprises may lie ahead….

Z recenzji ś.p. prof. dr hab. Leonarda Łukaszuka

Podjęty przez autora zamysł przygotowania szeroko zakrojonej monografii dotyczącej prawnomiędzynarodowego statusu zatok historycznych okazał się niezwykle owocny. W wyniku wieloletnich badań powstała bowiem książka wybitna, stanowiąca znaczny wkład w rozwój nauki prawa międzynarodowego, w szczególności w zakresie interpretacji instytucji międzynarodowego prawa morza.

Z recenzji prof. UW dr hab. Zdzisława Galickiego

Spis treści
Rozdział 1
Kształtowanie się reguł określających dopuszczalny zasięg władztwa państwowego nad wodami przybrzeżnymi w ujęciu historycznym
1.1. Uwagi wstępne
1.2. Geneza statusu prawnomiędzynarodowego wód przybrzeżnych
1.3. Mare clausum czy mare liberum
1.4. Zasada zasięgu strzału armatniego
Rozdział 2
Zatoki – geneza i rozwój statusu prawnego do II wojny światowej
2.1. Status prawny zatok w rozwoju historycznym do początków XX wieku
2.2. Zatoka w sensie geograficznym
2.3. Zatoka w sensie prawnym – geneza pojęcia
2.4. Próby kodyfikacji statusu zatok prowadzone w ramach Ligi Narodów
2.4.1. Prace Komitetu Ekspertów ds. Progresywnej Kodyfikacji Prawa Międzynarodowego
2.4.2. Prace Komitetu Przygotowawczego konferencji kodyfikacyjnej
2.4.3. Prace konferencji haskiej z 1930 roku
Rozdział 3
Zatoki historyczne – geneza i rozwój instytucji do II wojny światowej
3.1. Uwagi wstępne
3.2. Zatoki historyczne – geneza instytucji
3.3. Zatoki historyczne w pracach Komitetu Ekspertów ds. Progresywnej Kodyfikacji Prawa Międzynarodowego
3.3.1. Propozycja uregulowania statusu zatok historycznych zawarta w Memorandum W. Schűckinga
3.3.2. Postulat powołania Urzędu ds. Wód Międzynarodowych
3.3.3. Uwagi pozostałych członków Komitetu dotyczące statusu zatok historycznych
3.4. Kwestia zatok historycznych w pracach Komisji Przygotowawczej konferencji haskiej
3.5. Instytucja zatok historycznych w pracach konferencji haskiej w 1930 roku
3.5.1. Rozważenie celowości przyjęcia merytorycznych rozstrzygnięć dotyczących zatok historycznych
3.5.2. Poprawki do Podstawy nr 8 zgłoszone podczas prac Drugiej Komisji
3.5.3. Analiza poprawek zgłoszonych do Podstawy nr 8 podczas prac Drugiej Komisji
3.6. Zatoki historyczne w raporcie Drugiej Komisji dotyczącym statusu morza terytorialnego
Rozdział 4
Kodyfikacja prawnomiędzynarodowego statusu zatok w świetle prac przygotowawczych prowadzonych w ramach ONZ
4.1. Kodyfikacja prawa międzynarodowego w ramach ONZ
4.2. Kodyfikacja międzynarodowego prawa morza pod auspicjami ONZ
4.3. Zatoka (zwykła) – „the juridical bay”
4.4. Orzeczenie MTS z 1951 roku w sporze dotyczącym rybołówstwa a kodyfikacja statusu zatok w ramach ONZ
4.5. Zatoki historyczne a zatoki zwykłe w pracach KPM ONZ nad uregulowaniem statusu wód terytorialnych
4.5.1. Kształtowanie się koncepcji w pracach KPM ONZ do roku 1953
4.5.2. Zatoki historyczne a test półkola w pracach KPM ONZ
4.5.3. Test półkola a test stopnia zagłębienia zatoki w ląd w pracach KPM ONZ
4.5.4. Propozycja zniesienia limitu szerokości zatok zwykłych a status zatok historycznych
4.5.5. Prace nad projektem konwencji w świetle komentarzy państw nadesłanych przed VIII sesją KPM ONZ w 1956 roku
4.5.6. Finalizacja prac nad projektem podczas VIII sesji KPM ONZ w 1956 roku
4.5.7. Prace KPM ONZ a status zatok historycznych – wnioski
Rozdział 5
Status prawny zatok w świetle kodyfikacji prawa morza przeprowadzonej w pod auspicjami ONZ
5.1. Klasyfikacja zatok w świetle art. 7 KGMT i art. 10 KoPM
5.2. Zatoka w świetle konwencji kodyfikacyjnych zawartych pod auspicjami ONZ – definicja pojęcia
5.2.1. Zatoka – kryteria geograficzne
5.2.2. Zatoka – kryterium geometryczne
5.3. Reguła 24 mil – kryterium matematyczne
5.3.1. Zatoka wchodząca w skład morskich wód wewnętrznych (zatoka zwykła)
5.3.2. Zatoka o szerokości wejścia większej niż 24 mile – „zatoka ponadnormatywna”
5.4. Status zatok zwykłych w świetle konwencji opracowanych w ramach ONZ a stan prawa zwyczajowego
Rozdział 6
Sytuacja prawna zatok w ramach systemu prostych linii podstawowych
6.1. Kryteria stosowania systemu prostych linii podstawowych w świetle konwencji przyjętych pod auspicjami ONZ
6.2. System prostych linii podstawowych w pracach KPM ONZ nad kodyfikacją prawnomiędzynarodowego statusu wód terytorialnych
6.3. System prostych linii podstawowych w pracach konferencji genewskiej w 1958 roku nad kodyfikacją prawnomiędzynarodowego statusu wód terytorialnych
6.4. Stosowanie systemów prostych linii podstawowych w praktyce państw
Rozdział 7
Status zatok historycznych w świetle prac konferencji genewskiej z 1958 roku
7.1. Memorandum Sekretariatu ONZ w sprawie zatok historycznych z 1957 roku
7.1.1. Lista zatok historycznych zawarta w Memorandum ONZ z 1957 roku
7.1.2. Wpływ Memorandum ONZ z 1957 roku na dalsze prace kodyfikacyjne w ramach ONZ
7.2. Próby kodyfikacji statusu zatok historycznych podczas konferencji genewskiej w 1958 roku
7.2.1. Wybór przewodniczącego pierwszego Komitetu a sprawa zatok historycznych
7.2.2. Kwestia powołania Subkomitetu dla zbadania statusu zatok historycznych
7.2.3. Propozycja indyjsko-panamska oraz próba zdefiniowania terminu „zatoka historyczna”
Rozdział 8
Status zatok historycznych w świetle prac kodyfikacyjnych prowadzonych w ramach ONZ po konferencji genewskiej
8.1. Status wód historycznych, z uwzględnieniem zatok historycznych jako samodzielny punkt agendy KPM ONZ
8.2. Status zatok historycznych w świetle Studium ONZ z 1962 roku dotyczącego statusu prawnego wód historycznych, z uwzględnieniem zatok historycznych
8.3. Próby kodyfikacji statusu zatok historycznych podczas III konferencji prawa morza
Rozdział 9
Tytuł prawny państwa nadbrzeżnego do wód zatoki historycznej
9.1. Tak zwane zatoki „historyczne” – uwagi ogólne
9.2. Charakter prawny koncepcji zatok historycznych
9.2.1. Charakter prawny koncepcji zatok i wód historycznych w świetle Studium ONZ z 1962 roku
9.2.2. Teoria wyjątku i teoria zasad równorzędnych w doktrynie i praktyce państw
9.3. Tytuł historyczny a prawa historyczne w prawie morza
9.4. Podstawa prawna nabycia tytułu do zatoki historycznej
9.4.1. Zasiedzenie
9.4.2. Zawłaszczenie ziemi niczyjej (okupacja)
9.4.3. Tytuł pradawny a tytuł historyczny
9.4.4. Konsolidacja historyczna tytułu do zatoki
9.4.5. Zasada związków czasu jako reguła mająca zastosowanie w sporach terytorialnych
Rozdział 10
Zatoka historyczna – kryteria roszczenia i definicja pojęcia
10.1. Kryteria roszczenia do zatoki historycznej – uwagi wstępne
10.2. Kryterium otwartego wykonywania suwerenności
10.3. Kryterium upływu czasu – element historyczny
10.4. Kryterium przyzwolenia (tolerowania roszczenia)
10.5. Elementy dodatkowe służące wzmocnieniu roszczenia
10.6. Status zatok o kilku państwach nadbrzeżnych
10.7. Pojęcie „zatoka historyczna” – próba definicji