Identyfikacja kryminalistyczna

Autor: Jerzy Konieczny

Kryminalistyka przeżywa kryzys. Szczególnie głęboko dotknął on tradycyjnych dziedzin identyfikacji człowieka i rzeczy. Zanurzonym w tej tradycji policjantom, ekspertom i prawnikom nic nie wydawało się bardziej naturalne niż możliwość rozpoznania tożsamości sprawcy przestępstwa na podstawie odcisku palca, próbki pisma ręcznego czy śladu narzędzia, którym ów sprawca się posłużył. Idea była prosta: nie ma na świecie dwóch dokładnie takich samych obiektów, więc ujawniane, dostatecznie „wyraźne” ślady, są indywidualne, a to pozwala na stanowcze, właśnie indywidualne, określanie ich źródeł.

Tymczasem okazało się, że teza o indywidualności jest mitem. Owszem, badania porównawcze śladów mają sens, ale pełnej zmianie ulega ich interpretacja – miejsce błędnych metodologicznie reguł zajmują koncepcje nowoczesne, ukazujące rzeczywistą siłę dowodu z opinii biegłego. Te zagadnienia, obejmujące przejście ważnych dla wymiaru sprawiedliwości dziedzin kryminalistyki z wieku XIX w wiek XXI, przybliża „Identyfikacja kryminalistyczna”.

Publikacja autorstwa Jerzego Koniecznego zwieńczona jest wnioskami, które w znacznym stopniu „wstrząsają” dotychczasowym stanem rzeczy i to tak silnie, że nie można obok nich przejść obojętnie, wzruszając ramionami. Przecież było tak dobrze, coraz więcej jest wykorzystywanych nowych metod, więcej eksperci mają aparatury specjalistycznej – a więc dlaczego niweczyć te „wspaniałe” osiągnięcia. Powodów jest bardzo wiele – i o tym jest właśnie „Identyfikacja kryminalistyczna” (…) która winna stać się obowiązkową literaturą nie tylko ekspertów kryminalistyki, ale przede wszystkim prokuratorów i sędziów.

(z recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Bronisława Młodziejowskiego)

Spis treści
Rozdział 1. Identyfikacja w kryminalistyce
1.1. Wprowadzenie
1.2. Aspekty logiczne i filozoficzne
1.3. Ujęcie tradycyjne
Rozdział 2. Krytyka ujęcia tradycyjnego
2.1. Wprowadzenie
2.2. Unikalność i indywidualizacja
2.3. Poszukiwanie niemożliwego kompromisu
Rozdział 3. Konsekwencje
3.1. Dalszy przegląd stanowisk
3.2. Formaty opiniowania
3.3. Niektóre aspekty statystyczne
Rozdział 4. Ekspertyza jako czynność wiedzotwórcza
4.1. Wprowadzenie
4.2. Kazus, model, wiedza
4.3. Rozbieżność opinii
4.4. Heurystyki, rozumowania i poziom aspiracji
Rozdział 5. Wokół dowodu naukowego
5.1. Wprowadzenie
5.2. Problem dowodu naukowego
5.3. Obszary niepewności w dowodzie naukowym
5.4. Pojęcie dowodu naukowego
Rozdział 6. W stronę ilorazu wiarogodności
6.1. Sieci Bayesowskie
6.2. Kilka szczegółów i egzemplifikacje
6.3. Dyskusje współczesne
Rozdział 7. Identyfikacja w analizie informacji
7.1. Wprowadzenie
7.2. Sens analizy
7.3. Podejście decyzyjne
7.4. Uwagi końcowe